Joan den larunbatean musikak ferekatu zituen Zarateko pagoak eta beraien artean izkutatuak zeuden Tartalo, Herensuge eta Basajaunaren zoko eta barrunbeetatik Erraldoiak dantzan agertu zitzaizkigun bertaratu ginenoi. Udazken betezko egunak ongietorri epela eskeini zigun Azkarate zein Bedaio inguruetatik Zaratera bertaratu ginenoi. Ikusi eta entzungo genuenaren irrikaz urbildu ginen. Zenbaitzurentzat Et Incarnatustarren musikak eta Tolosako erraldoien jardunak ezagunak ziztaizkigun jada baina proposamena hain zen bestelakoa!

Goizetik eta nagusiki Araitz bailarako haur eta guraso taldea gora jo ahala batu nintzaien. Behin basoan ezeri eta txikienen begirada argi eta biziek, beraien basoetan sekula ikusi gabeko musikari taldeari begirik kendu ezinda zebiltzan eta erraz hasi zuten solasa laister zuzendari opaperean arituko zen taldeko buru egiten zuen tximaluzearekin.

Pasodoble, Bals eta zenbait doinu jostalari batzuen ondoren, hara non azaldu diren pagoen nehurriko gizaki garai eta aldi berean arin eta jostalariak musikaren doinuarekin kulunkan, firin eta faran! Hortik aurrera bertan ikusitakoari buruzko azalpenak txiki gelditzen zaizkit. Musikariak ere jabetu eta saiatu ziren haurren jakinmin eta abegikortasuna doinu ederrenekin eskertzen. Hara bai festa!!

Goizeko ekitaldiaren ostean ezin arratsaldekoa galdu! Bostak aldera nabaria zen auto pilaketa eta prozesioa pagadiko anfiteatrora. Adin guztietako jende eta familiaz osaturiko taldeek bizkor amaitu zituzten sarrerako tabernatxoan zeuden garagardoak. Heundaka lagunek estali zituzten orbel gune eta pagadiko gerizpeak. Mailoek harriduraz begiratu zuten beraien magalean aspaldiko garaietan ospatu ohi ziren erromerien antzekorik edo ospa ote zitekeenaren  zantzuarekin. Baina orduan ere jenden isiltasuna lagun orkestrako doinuek hego haizearen soinuarekin bat egin zuten. Orkestraren doinuek ohituta gaituzten moduan repertorio berezia eskeini zuen: erritmo herritarrak eta bereziagoak harilkaturik. Magia handituaz joan zen erraldoiak berriro ikuslearen harridura gainditzerarte. Elegantzia, lerdentasuna,erritmoa, handitasun hark zirrara eragin zuen publikoaren artean. Bibolin eta harizko sekzio osoaren lagun: Leire Berasaluze, Kristina Aranzabe eta Lucia Gomezen ahotsak, Bixente Martinezen kitar kolpea, Erkki Zeberioren batería eta  Juantxo Zeberioren pianoa eta hamaikatxo lagun eta hura gutxi balitz inguruko dantzari ilustreena ere hankak arin.                                               Rexu Balerdik aurten lehendabizkio aldiz banatu zen Azken Muga jaialdiaren Garoa saria Tolosako Alkate Andere Olatz Peonen eskutik jaso eta ez zuen nagirik izan dantza erakustalldia eskeintzeko. Hortik aurrera, guztia izan zen txalo eta festa. Jakin bagenekien zerbait berezia izan zitekeela baina ezin horrelakorik pentsau ere. Bejondaiela historia eder hau asmatu eta aurrera erameteko lan egin dutenei!!